Analoge fotografie
| Kenmerkend was het negatief naar positief proces; | ||
| Het is een kritisch proces dat ook creatieve mogelijkheden biedt; | ||
| Analoge fotografie kent nog vele liefhebbers; |
Voorloper van de digitale fotografie
Als voorloper van de digitale fotografie die tegenwoordig het beeld bepaalt, spreken we nu van het tijdperk van de analoge fotografie. Want een tijdperk van ruim honderd jaar is het zeker geweest, waarbij het overigens zeker nog niet verdwenen is.Kenmerkend is het gebruik van film en het werken met negatieve beelden
Kenmerkend voor die periode is het gebruik van film als lichtgevoelig materiaal. Deze film moest ontwikkeld worden in een speciale chemische vloeistof die -niet verbazend- de ontwikkelaar werd genoemd. Het beeld dat dan ontstond werd gefixeerd en daarna moest de film een tijdlang spoelen. Dit alles gebeurde in een lichtdicht zogenaamd ontwikkeltankje. |
| Een wel zeer analoge camera |
Het ontwikkeltankje is van belang
Een ontwikkeltankje is een speciale kleine ronde doos waar de film met een hulpmiddeltje in gespoeld werd. De fil werd dan vastgezet in een speciale spiraalvormige filmhouder. Deze filmhouder zorgde ervoor dat de vloeistof overal de film goed kon bereiken.Om de doorstroming tussen en rond de film te verbeteren werd de ontwikkeltank regelmatig tijdens het ontwikkelproces bewogen.Soms zelfs permanent door het ronde ontwikkeltankje op een soort roller met elekctromotor te leggen. Ook was het nodig met de ontwikkeltank af en toe even op de tafel te te tikken om het vormen van luchtbellen te voorkomen.
Volledige duisternis was tijdelijk vereist
Dit inspoelen van de film moest in volslagen duisternis gebeuren, desnoods in een speciale zogenaamde wisselzak. Zat de film eenmaal in de tank dan kon het licht weer aan. Het ontwikkeltankje had lichtdichte openingen voor het vullen met of het verwijderen van vloeistoffen en het doorspoelen met water. Overigens ontstond er op de ontwikkelde film uiteindelijk een negatief beeld.Ontwikkelen van film is een kritisch proces
Het ontwikkelen van een film was al met al een kritisch proces dat rustig en zorgvuldig diende te gebeuren. De temperatuur van de vloeistof, de samenstelling van de vloeistof, de tijd waarin de film in de vloeistof zat en tot slot de hoeveelheid beweging waren allemaal van invloed op het eindresultaat. Te veel afwijken van dit proces leverde een te doorzichtige film op met weinig details of juist een veel te donkere die nauwelijks meer af te drukken viel. Overigens was het feit dat je spelen kon met deze dingen voor veel fotografen juist de charme van analoog werken. Als je een beetje wist wat je aan het doen was kon je allerlei effecten bereiken. |
Bij analoge fotografie was het nog een ambacht |  |
Van het negatief wordt een afdruk op papier gemaakt
Na drogen kon van het negatieve beeld -kortweg negatief genoemd- een afdruk worden gemaakt op lichtgevoelig papier dat ongeveer hetzelfde proces doorliep als de film. Alleen was de gevoeligheid voor licht zodanig dat bij een soort geelgroen of rood licht gewerkt kon worden. Hiervoor zijn speciale lampen in de handel.Er werden open schalen gebruikt zodat je kon zien wat er gebeurde.
Vergroten
Het was mogelijk een directe afdruk van de negatieven op de film te maken wat een contactafdruk werd genoemd. Bij grootformaat film kwam dat nog wel voor. Maar in de praktijk werd van de kleine negatieven van een 35mm kleinbeeldfilm een vergroting gemaakt met een zogenaamd vergrotingsapparaat."Het echte werk"
Voor veel fotografen van de oude stempel is het zien ontstaan van een positief beeld in de bak met ontwikkelaar nog steeds kenmerkend voor de "echte" fotografie. Het langzaam tevoorschijn zien komen van een foto in een schaal ontwikkelaar was een fenomeen dan geen analoge fotograaf ooit zal vergeten. Het voelde als een kunst. Als een ambacht. Heel anders dan het digitale geweld van tegenwoordig waar iedereen die een knop aan kan raken een kwalitatief goede foto kan maken.Spoelen en glanzen
De afgedrukte foto moest ook langdurig spoelen en dan drogen in een glanspers op een zogenaamde glansplaat waardoor een glanzende afdruk werd verkregen.Er zijn nog steeds veel liefhebbers van analoge fotografie
Hoewel dit artikel in de verleden tijd is geschreven, zijn er nog vele fotografen die er een donkere kamer op na houden om op de hierboven samengevatte manier analoog te kunnen werken. De afdrukkwaliteit van met name zwart/wit is bij barietpapier nog altijd beter dan de vaak meer donkergrijze afdrukkwaliteit van een digitale printer.
